اصطلاح سر و کیسه‌ کردن به چه معناست؟

معنای اصطلاح سر و کیسه‌ کردن

امروزه این اصطلاح در محیط قمارخانه و قماربازی بیشتر مصطلح است. و به افرادی که تمام موجودی را باخته باشند. اصطلاحاً میگویند: فلانی را سرکیسه کردند. البته در مورد افراد ساده لوح هم که بر اثر زبان بازی اشخاص دغلباز و فریبکار همه چیز را از دست بدهند. این ضرب المثل از باب استشهاد و تمثیل به کار برده می شود.

ریشه اصطلاح سر و کیسه‌ کردن

امروز در اکثر خانه ها حمام خصوصی وجود دارد. حمامهای عمومی هم اکثراً دارای دوش است. و افرادی که به حمام میروند فقط کیسه می کشند. و صابون میزنند. ولی سابقاً که دوش و وان معمول نبود. حمام شهرها و دهات ایران کلاً خزینه داشت. و کسی که به حمام میرفت پس از کیسه کشی و صابون زدن داخل خزینه می شد و بدن را ظاهراً شستشو میداد.

بیشتر بخوانید : قصه‌هاى کهن ایران : حکایت بهرام و پاداش نیکی به حیوانات

به علاوه در عصر حاضر سرتراشی و ریش تراشی اشکالی ندارد. زیرا هر به چند روز و یا هر روز ریش را در خانه میتراشند. و اقلاً ماهی یکبار به آرایشگاه می روند. و سر و گردن را اصلاح می کنند. اما در ادوار گذشته که وسائل نظافت و آرایش و پیرایش تا این اندازه موجود نبود اکثراً کیسه کشی و سرتراشی در ضمن حمام می شد. یعنی دلاک حمام بدواً سر حمام گیرنده را کلاً یا بعضاً  می تراشید.

آنگاه وی را کیسه میکشید.

صابون میزد تا موی اضافی و چرکهای بدن به کلی زدوده شود. و شتشوی کامل به عمل آید. زیرا در عرف عقاید گذشتگان اصطلاح “سر و کیسه کردن” شستشوی کامل تلقی می شد. و هر کس این دو کار را توأماً انجام میداد. آنچنان پاک و پاکیزه می شد. که به زعم خودش تا یک هفته احتیاج به تجدید نظافت و پاکیزگی نداشت.

اگر چه امروزه عمل سر و کیسه کردن در تمام شهرها و غالب روستاهای ایران مورد استعمال ندارد. ولی معنی استعاره ای آن باقی مانده است و مخصوصاً در اصطلاحات عامیانه رواج کامل دارد.

امیدواریم از اصطلاح سر و کیسه‌ کردن لذت برده باشید. شما هرروزه در مجله آرادل مطالب متنوعی از انواع حکایت و ضرب المثل و داستان را می توانید ببینید و لذت ببرید.